Brak wyników

Dźwigi osobowe w aspekcie ich budowy, modernizacji oraz właściwego utrzymania

Porady prawne | 13 kwietnia 2021 |
0 1910

Dźwigi osobowe, zwane przez większość użytkowników windami, to urządzenia powszechnie  stosowane w budownictwie mieszkaniowym w budynkach o wysokości powyżej czterech kondygnacji. Obsługują także komunikację w budynkach takich jak obiekty służby zdrowia, wysokie biurowce, hotele itp. Zapewniają swobodę poruszania się po budynkach – umożliwiają transport osób i przedmiotów.  Opracowanie to ma na celu przedstawienie w skrócie najważniejszych aspektów prawnych związanych z budową, eksploatacją i modernizacją dźwigów osobowych w budynkach mieszkalnych. Tego rodzaju wskazówki mogą okazać się przydatne dla podmiotów odpowiedzialnych za obiekty budowlane, w których użytkowane są te urządzenia techniczne.

Zgodnie z art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 1202 z późniejszymi zmianami) urządzenia budowlane to urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki. Ustawa co prawda wprost nie wymienia dźwigów osobowych, choć jest oczywiste, że są one urządzeniami budowlanymi. Dźwigi są niezbędne dla właściwego użytkowania obiektów budowlanych, zapewniając im założoną w projekcie funkcjonalność. Budowę i montaż dźwigów osobowych, ich utrzymanie i ewentualne modernizacje zasadniczo regulują przepisy dwóch aktów prawnych – wcześniej wspomnianej już ustawy Prawo budowlane oraz ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 667). Prawo budowlane dotyczyć będzie budowy szybów windowych (polegającej na rozbudowie budynku) lub przebudowy obiektów budowlanych w celu modernizacji funkcjonujących dźwigów oraz zachowania należytego stanu technicznego tych elementów obiektu budowlanego. Natomiast ustawa o dozorze technicznym z aktami wykonawczymi normować będzie kwestie związane z odbiorem nowych lub zmodernizowanych dźwigów i utrzymaniem tych urządzeń technicznych.

REKLAMA

Dźwigi osobowe a przepisy ustawy Prawo budowlane.

Jak już wcześniej wspomniano – szyby windowe, w których funkcjonują dźwigi osobowe bądź osobowo-towarowe, są konstruowane jako integralna część budynku, bądź jako element autonomiczny, stanowiący rozbudowę głównej bryły obiektu, który jest obsługiwany przez dźwig osobowy. Powstanie szybu windowego, w świetle przepisów ustawy Prawo budowlane będzie polegało na budowie, która definiowana jest w art. 3 pkt 6 jako wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu budowlanego. Budowa szybu windowego będzie miała miejsce, gdy element wchodzi w skład głównego układu nośnego wznoszonego obiektu budowlanego. Natomiast prowadzenie klasycznej rozbudowy, to sytuacja, gdy główny budynek pierwotnie nie był wyposażony w dźwig osobowy lub osobowo-towarowy, a inwestycja polega na zwiększeniu bryły, czyli powierzchni zabudowy o szyb windowy. W każdym z tych przypadków konieczne będzie sporządzenie projektu budowlanego, zgodnie z dyspozycjami zawartymi w art. 5 ust. 1 Prawa budowlanego: „Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej(…)”. Warte podkreślenia jest, że w punkcie 4 ww. przepisu projektant musi wziąć pod uwagę zapewnienie niezbędnych warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich, co w tym momencie może zostać zapewnione poprzez uwzględnienie w założeniach powstania szybu windowego.

Wytyczne co do projektowania budynków oraz obowiązkowego wyposażenie ich w dźwig osobowy regulują dyspozycje rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1422 z późn. zm.). Ogólne wymagania znajdują się w §§ 54 i 55, a bardziej szczegółowe w rozdziale 9 przedmiotowego rozporządzenia pn. „Urządzenia dźwigowe” w §§ 193-202.

Po uwzględnieniu przez projektanta wszystkich wytycznych zawartych w obowiązujących przepisach techniczno-budowlanych i sporządzeniu stosownego projektu budowlanego, inwestor powinien złożyć we właściwym miejscowo organie administracji architektoniczno-budowlanej stosowny wniosek o wydanie pozwolenia na budowę w zakresie bądź to przebudowy obiektu bądź jego rozbudowy o szyb windowy. Jest to wymagane dyspozycjami art. 28 Prawa budowlanego, który stanowi, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę. Zgodnie z art. 29 oraz 30 ustawy, inwestycja polegająca na budowie szybu windowego lub też na przebudowie istniejącego w budynkach wielorodzinnych lub użyteczności publicznej nie została wyłączona z obowiązku uzyskania takiego pozwolenia. W tym miejscu należy podkreślić, że w przypadku rozbudowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego, budynku zamieszkania zbiorowego czy też użyteczności publicznej o szyb dźwigu osobowego należy uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowanie takiej inwestycji wydaną przez właściwy organ nadzoru budowlanego.

Szyb dźwigu osobowego w czasie jego eksploatacji, jak każdy inny element obiektu budowlanego, będzie podlegał procedurom kontrolnym przewidzianym w Prawie budowanym. Jak będą one częste – zależy od charakteru tego elementu. Jeśli szyb windowy funkcjonuje jako odrębny element obiektu budowlanego, stanowiący część elewacji będzie podlegał kontroli raz w roku, zgodnie z dyspozycjami art. 62 ust. 1 pkt 1 a Prawa budowlanego: „Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu”. Taki szyb windowy niewątpliwie poddawany jest destrukcyjnym wpływom warunków atmosferycznych np. działaniom niskich i wysokich temperatur, opadów deszczu i śniegu itp. Natomiast jeżeli dźwig osobowy funkcjonuje w przestrzeni wewnątrz budynku, czyli szyb jest wbudowany w obiekt i stanowi integralną część wewnętrznego układu konstrukcyjnego, jako taki element będzie poddawany kontroli raz na pięć lat, na podstawie dyspozycji art. 62 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy