Odpowiedzialność zarządu wspólnoty a osiedlowy plac zabaw

Co radzi ekspert?

Plac zabaw to zestaw wielu urządzeń, które wymagają konserwacji i napraw. Zatem istnienie placu zabaw na terenie wspólnoty mieszkaniowej wiąże się z koniecznością dołożeniem należytej staranności w ich utrzymaniu w odpowiednim stanie technicznym. W innym wypadku, czyli zaniedbań w obowiązkach kontrolnych i utrzymania należytego stanu urządzeń wchodzących w skład placu zabaw zarządca terenu może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej, a w niektórych przypadkach także karnej. Europejskie normy dotyczące placów zabaw to: EN 1176 oraz EN 1177, a ich polskie wersje oznaczono jako PN-EN 1176 i PN-EN 1177. 

Place zabaw wymagają więc kontroli ich stanu. Podstawą jest regularna kontrola poprzez oględziny. W jej trakcie sprawdza się ogólny stan urządzeń, w szczególności uszkodzenia wynikające z aktów wandalizmu. Taką kontrola ma wychwycić najbardziej oczywiste i rzucające się w oczy uszkodzenia, dlatego przeprowadza ją zarządca terenu lub osoby przez niego wskazane. Fakt wykonania tej kontroli oraz jej efekt odnotowuje się w książce placu zabaw. W przypadku wychwycenia uszkodzeń w zależności od ich rodzaju albo tylko zleca się ich usunięcie albo w przypadku poważnych uszkodzeń mających wpływ na bezpieczeństwo osób użytkujących wyłącza się dane urządzenie z użytkowania do czasu usunięcia uszkodzenia. Terminy takich kontroli powinny zależeć od tego, jak często i z jakim natężeniem wykorzystywany jest plac zabaw. Terminy kontroli powinny też zależeć od pory roku. W sezonie letnim powinny być więc częste, a można je ograniczyć z oczywistych względów w sezonie zimowym. 

Kolejnym rodzajem kontroli na terenie placu zabaw jest kontrola funkcjonalna, która również przeprowadzana jest przez zarządcę terenu lub wskazanych przez niego pracowników, a polega na bardziej drobiazgowym w stosunku do poprzedniego rodzaju kontroli sprawdzeniu stanu urządzeń na placu zabaw. Taką kontrolę przeprowadza się w szczególności pod kątem zużycia urządzeń. Z uwagi na szczegółowość i zakres kontroli nie ma potrzeby jej wykonywaniu częściej niż raz na kilka miesięcy. Również w przypadku tej kontroli  fakt jej wykonania oraz jej efekt odnotowuje się w książce placu zabaw, a w przypadku wychwycenia uszkodzeń w zależności od ich rodzaju albo tylko zleca się ich usunięcie albo w przypadku poważnych uszkodzeń mających wpływ na bezpieczeństwo osób użytkujących wyłącza się dane urządzenie z użytkowania do czasu usunięcia uszkodzenia. 

Najważniejszą kontrolą na placu zabaw jest coroczna kontrola podstawowa przeprowadzona z udziałem niezależnego specjalisty. Wykonuje się ją przynajmniej raz w roku, a ze względu na proces użytkowania placu zabaw najwłaściwsze jest jej przeprowadzenia przed rozpoczęciem sezonu letniego. Wówczas po pierwsze można właściwie przygotować plac zabaw do nowego sezonu, a po drugie można łatwiej bo przy udziale specjalisty wychwycić uszkodzenia spowodowane poprzez niekorzystne warunki w sezonie zimowym. W jej trakcie specjalista sprawdza zużycie urządzeń, stan fundamentów, nawierzchni a także bezpieczeństwo urządzeń z uwagi na wykonane wcześniej naprawy.

Fakt wykonania tej kontroli tak jak każdej wyżej omówionej kontroli odnotowuje się w książce placu zabaw wraz z adnotacją o zaleceniach pokontrolnych. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości które znajdą odzwierciedlenie w protokole pokontrolnym i zalecenia pokontrolnych zarządca terenu zobowiązany jest do ich usunięcia a w razie stwierdzenia przez specjalistę nieprawidłowości mogących zagrozić zdrowiu, czy życiu użytkowników zarządca terenu zobowiązany jest do czasu usunięcia nieprawidłowości wyłączyć dane urządzenia z użytkowania. Protokół z jej przeprowadzenia przekazany przez specjalistę zarządca terenu załącza się do książki placu zabaw. W przypadku kolejnej kontroli corocznej kontrolę rozpoczyna się od sprawdzenia czy wykonano zalecenia z poprzednich kontroli corocznych i z jakim skutkiem, czyli  czy naprawa przywróciła właściwy stan urządzenia, czy naprawę należy powtórzyć a może trwale wyłączyć urządzenie z użytkowania, gdy kolejne naprawy okazały się bezskuteczne. 

Warto też zwrócić uwagę, że na nowych placach zabaw albo na placach zabaw gdzie wymieniono urządzenia na nowe lub dokupiono nowe urządzenia mamy jeszcze do czynienia z kontrolą gwarancyjną. Nowe urządzenia przez określony czas od ich nabycia objęte są bowiem gwarancjami producentów, dlatego po nabyciu nowych urządzeń do książki placu zabaw dołącza się dokumenty gwarancyjne wydane przy sprzedawcę czy bezpośrednio przez producenta przy ich nabyciu. Robi się to z dwóch powodów. Po pierwsze w oparciu o te gwarancje w okresie objętym gwarancją dokonuje się napraw gwarancyjnych, a po drugie w oparciu o postanowienia gwarancji poza normalnym trybem kontrolnym dokonuje się przeglądów gwarancyjnych, jeżeli są one wymagane do zachowania uprawnień wynikających z gwarancji. 

Jeśli niezbędna jest wymiana elementów należy używać oryginalnych części producenta lub przez niego zalecanych zwłaszcza, że może mieć to wpływ na odpowiedzialność w przypadku wypadków na placu zabaw. Zachowanie bezpieczeństwa na placu zabaw zależy zarówno od odpowiedniego wyboru wyposażenia, jak i od stałego nadzoru.

Wszystkie te czynności czyli zarówno kontrole, jak i wykonanie zaleceń pokontrolnych oraz zapewnienie bieżącej konserwacji i napraw odnotowane w książce placu zabaw w przypadku wypadku chronią zarządcę terenu przed zarzutem braku dopełnienia staranności w utrzymaniu placu zabaw, a zatem przed odpowiedzialnością za szkodę jako doznał poszkodowany. Podstawą roszczeń odszkodowawczych osoby poszkodowanej nie jest bowiem samo zdarzenie na placu zabaw a istnienie sytuacji w której do zdarzenia doszło z powodu braku utrzymania urządzeń w należytym stanie technicznym (zaniedbania). Jeżeli zarządca terenu wykaże, że dopełnił wszystkich wymogów kontrolnych wykonano wszystkie zalecenia pokontrolne, a w konsekwencji urządzenia utrzymane były w należytym stanie technicznym wówczas wyłącznie winna zdarzenia jest osoba poszkodowana, która nie zachowała należytej ostrożności w korzystaniu z palcu zabaw.