Montaż kamery na balkonie

Co radzi ekspert?

Najpierw przedstawię pokrótce pod względem prawnym zasady prawne dotyczące działania monitoringu w budynku wspólnoty mieszkaniowej bo jak widzę z pytania te zasady są dla pytającego obce, a następne odniosę się do pytania.

W Polsce nie ma przepisów odnośnie zasad tworzenia i działania monitoringu (brak jednej ustawy). Nie istnieją więc przepisy, które wskażą wprost jakie konkretne warunki system monitoringu musi spełnić. Jednak nie znaczy to, że panuje tu samowola. Tworząc monitoring musimy się bowiem dostosować do zasad wynikających z różnych dziedzin prawa polskiego, a zatem:

Monitoring może być stosowany z uwagi na ważny cel jakim jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa. Ukierunkowanie monitoringu na zachowanie bezpieczeństwa ma się przejawiać umiejscowieniem kamer w miejscach potencjalnie zagrożonych oraz umożliwiających poprawę bezpieczeństwa, a nie w takich, które z poprawą bezpieczeństwa nie mają nic wspólnego. Stworzenie systemu monitoringu powinno mieć więc na celu nadzór nad miejscami mającymi kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa, czyli ciągami komunikacyjnymi, parkingami, placami zabaw, wejściami do obiektów.

Monitoring nie może naruszać obowiązujących przepisów prawnych. W szczególności będzie tu chodzić o prawo do prywatności i ochronę wizerunku. Zatem niedopuszczalny jest taki montaż kamer, który umożliwia nagrywanie przez okna mieszkańców budynków i ich zachowań. Obserwowanie przy pomocy kamer może więc dotyczyć tylko miejsc publicznych. Samo obserwowanie miejsc publicznych nie narusza bowiem prawa do ochrony wizerunku, prywatności ani żadnego innego dobra innych osób. Także zapisywanie obrazu nie narusza prawa do ochrony wizerunku. Do takiego naruszenia może natomiast dojść tylko w wyniku wykorzystania tych nagrań np. ich publikacji w Internecie. Nie można natomiast uznać za bezprawne ujawnienia zapisu organom ścigania.

Dostęp do monitoringu i nagrań powinny mieć tylko wyznaczone osoby. Zatem pomieszczenia, w których znajdują się urządzenia do rejestracji obrazu, jak również nagrane materiały powinny być co najmniej zamykane, a dostęp do kluczy powinien być ściśle określony. Jest to szczególnie ważne, gdyż w innym przypadku może dojść do nieuprawnionego ujawnienia nagranych danych przez osoby, które mając świadomość braku kontroli nad nagraniami będą uważać się za bezkarne.

Podstawę prawną działania monitoringu we wspólnocie mieszkaniowej powinien być wewnętrzny regulamin określający okoliczności, w jakich może on być stosowany, prawa i obowiązki, jak też zasady przechowywania i udostępniania danych. Przy tworzeniu regulaminu należy zastosować powyższe zasady. Musi on też zawierać określone procedury postępowań. Osoba odpowiedzialna w spółdzielni za monitoring musi bowiem mieć jasną i przejrzystą procedurę, jak ma się zachować na przykład w przypadku zauważenia określonych zdarzeń, awarii systemu, zwrócenia się określonych osób o wgląd do zarejestrowanego materiału itp. W przypadku zarejestrowania zdarzenia stanowiącego przestępstwo osoba odpowiedzialna powinna natychmiast zawiadomić Policję i na jej wezwanie udostępnić jej nagranie, czy to w wersji elektronicznej czy też poprzez wgląd w nagranie na terenie spółdzielni. W przypadku zgłoszenie się poszkodowanego np. w sprawie stłuczki na monitorowanym parkingu osoba odpowiedzialna powinna sprawdzić, czy stłuczka została zarejestrowana, a w przypadku jej zarejestrowania poinformować o tym poszkodowanego, zabezpieczyć nagrany materiał do dalszych czynności i czekać na wezwanie Policji do jej udostępnienia.

W sprawie monitoringu wypowiadały się także sądy. Na przykład Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku sygn. akt I A Ca 107/12 uznał, że obserwowanie klatki schodowej przy pomocy kamery pod względem prawnym nie różni się od jej obserwowania przy pomocy wizjera umieszczonego w drzwiach nie stanowi więc naruszenie jakiegokolwiek dobra, gdyż klatka schodowa jest miejscem publicznym. Także zapisywanie obrazu z kamery na klatce schodowej samo przez się nie narusza prawa do ochrony wizerunku. Do takiego naruszenia może natomiast dojść tylko w wyniku wykorzystania tych nagrań np. ich publikacji w Internecie. Sądu Apelacyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 17.08.2016 roku sygn.akt VI ACa 839/15 stwierdził, że właściciel ma prawo zamontować na swojej nieruchomości monitoring zwłaszcza w celu zwiększenia bezpieczeństwa swojej nieruchomości jednak nie może objąć nim sąsiedniej nieruchomości, obserwować i utrwalać zachowania sąsiadów.

Podsumowanie

Z powyższego wynika jak powinien działać monitoring i jakie są jego ograniczenia. Oczywiście inaczej będzie to wyglądać w przypadku monitoringu zakładanego przez wspólnotę mieszkaniową, co wymaga więcej formalności i stosowania większych obostrzeń, a inaczej w przypadku monitoringu prywatnego, gdzie dostęp do niego ma tylko jedna osoba, która decyzje podejmuje w swojej głowie. Na przykład trudno, aby ktoś przy prywatnym monitoringu tworzył regulamin korzystania z niego. Byłoby to wręcz zachowanie paranoiczne.

Zarówno wspólnota mieszkaniowa może mieć monitoring jak też w swoim lokalu może go mieć też każdy z właścicieli i nie ma prawnej podstawy, aby twierdzić coś innego. Natomiast żądać można dostosowania obu monitoringów, aby nie naruszały prawa. Zatem czy właściciel lokalu może na balkonie umieścić kamerę? Odpowiedź jest jednoznaczna. Jak najbardziej tak. Jak wynika z orzecznictwa sądowego balkon jako przestrzeń wewnętrzna jest elementem lokalu służącym do korzystania przez właściciela lokalu. Natomiast kluczowe będzie, jaki jest zakres takiego monitoringu i sposób jego wykorzystania. Właściciel naruszy bowiem prawo jeżeli monitoring umożliwia obserwowanie wnętrza innych lokali. Właściciel naruszy także prawo mimo że monitoring ukierunkowany jest tylko na miejsca publiczne, jeżeli udostępni te nagrania. Na przykład udostępni w Internecie nagranie pokazujące jakieś zachowanie swojego sąsiada itp. Natomiast nawet gdyby złamał te zasady to skutek będzie taki, że poniesie za to odpowiedzialność prawną, ale nie oznacza to że oprócz tego będzie musiał zlikwidować monitoring. Będzie musiał go tylko dostosować do tego aby w przyszłości nie naruszać prawa. Zatem odpowiedź na pytanie czy ktoś może zmusić go do likwidacji monitoringu na balkonie jest negatywna.