Obciążenie za kradzież wody

Stosownie do przepisów ustawy z dnia 06.06.1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1444 ze zm.; dalej: „KK”), przestępstwo kradzieży jest przestępstwem materialnym, a jej skutkiem – zmiana osoby władającej rzeczą.  W drodze analogii do kradzieży energii można wskazać, iż istota kradzieży wody polega zatem na korzystaniu z tej wody (jej poborze) z pominięciem przyjmowanego w stosunkach danego rodzaju sposobu jej poboru. Dlatego należy przyjąć, iż kradzież wody polega na bezprawnym uzyskaniu dostępu do źródła wody i korzystaniu z niej bez odpowiedniej umowy albo nawet wyłącznie na bezumownym poborze wody, do której bezprawny dostęp został uzyskany wcześniej przez inną osobę. Również wykonanie tzw. obejścia licznika wody przez sprawcę będącego stroną umowy o dostawę wody, zakwalifikować należy jako jej kradzież, uznając, że w tym zakresie nie dochodzi do oszustwa, gdyż licznik de facto będzie wskazywał właściwe zużycie wody. Jednocześnie jednak, jak wyjaśnił to Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 09.06.2006 r. (I KZP 15/06), zabór wody z urządzeń wodociągowych nie może być traktowany jako zabór energii (wodnej) w rozumieniu art. 278 § 5 KK, lecz jako kradzież rzeczy ruchomej (art. 278 §1 KK).

Niezależnie od powyższego, wskazać należy, iż szczególne przepisy karne dotyczące kradzieży wody zawarte zostały również w ustawie z dnia 07.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2028 ze zm.). Tak też, w myśl art. 28 ust. 1 w/w ustawy, kto bez uprzedniego zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług, pobiera wodę z urządzeń wodociągowych, podlega karze grzywny do 5000 zł.

W razie zatem ustalenia prawomocnym wyrokiem karnym, iż doszło do przestępstwa kradzieży wody, wyłącznie odpowiedzialnym (karnie i odszkodowawczo na drodze cywilnej) za tego typu działanie będzie sprawca. Obowiązujące przepisy nie zawierają bowiem normy, która przenosiłaby odpowiedzialność za skutki własnego czynu przestępczego lokatora (najemcy) wprost na wynajmującego, a więc inny podmiot, pozostający poza sferą ocen do do sprawstwa i szkody. Powyższe wynika przy tym również z reguły ogólnej wyrażonej w przepisach z kolei prawa cywilnego, zgodnie z którą, kto ze swej winy wyrządził drugiej osobie szkodę, odpowiedzialny jest za jej naprawienie. Dla przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej konieczne jest zatem wykazanie m.in. winy, rozumianej jako bezprawne działanie osoby, która szkodę wyrządziła.

Jedynie na marginesie podnieść zaś można, iż również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia  03.04.2009 roku (II CSK 601/08), rozpatrując sprawę dotyczącą przyjętego przez wspólnotę mieszkaniową regulaminu, który nakładał na właścicieli lokali właściwie nieograniczoną odpowiedzialność za domowników, jak również za inne osoby, które korzystały z mieszkań za ich zgodą i wiedzą, uznał wyraźnie, iż obciążenie właściciela całkowitą odpowiedzialnością za inne osoby jest niedozwolone.