Brak wyników

Prawo

4 listopada 2020

Dokonanie zapisu windykacyjnego w testamencie na rzecz sukcesora – otwarty dostęp

0 490
Pytanie: Właściciel jednoosobowej firmy prowadzi działalność z zakresie zarządzania nieruchomościami. Jaka jest sytuacja prawna sukcesora wskazanego przez właściciela firmy w przypadku: zarząd powierzony art. 18 ustawy o własności lokali, umowa o zarządzanie w trybie art. 20 ustawy o własności lokali? Jak wygląda sytuacja prawna w sytuacji jeżeli właściciel firmy dokonał zapisu windykacyjnego w testamencie na rzecz sukcesora?

Odpowiedź:

REKLAMA

Działalność gospodarcza jest ściśle powiązana z osobą przedsiębiorcy. Majątek firmy należy do niego, a za firmowe zobowiązania odpowiada osobiście. W chwili śmierci spadkobiercy uzyskują w spadku majątek zmarłego  również wykorzystywany w działalności.  Przepisy obowiązujące do niedawna nie dawały w zasadzie żadnej możliwości kontynuacji działalności zmarłego przedsiębiorcy. Jego śmierć oznaczała niemożność zachowania ciągłości działalności. Sytuacja zmieniła się wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Reguluje ona zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG.  Przedsiębiorca może wskazać i zgłosić w CEIDG tzw. zarządcę sukcesyjnego, który będzie prowadził sprawy firmy do momentu załatwienia formalności spadkowych.

Po ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego kontynuacja działalności następuje w formie „przedsiębiorstwa w spadku”. Od chwili ustanowienia zarządu sukcesyjnego zarządca ten wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej. Wskazanie zarządcy sukcesyjnego w testamencie nie będzie skuteczne. Do ustanowienia zarządcy sukcesyjnego może też dojść po śmierci przedsiębiorcy. W takim przypadku zarządcę sukcesyjnego może powołać małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku lub spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku. Powołanie zarządcy wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Prócz zgody samego zarządcy jest również potrzebna zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100. Na koniec, notariusz dokonuje zgłoszenia zarządcy do CEIDG. Uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego wygasa z upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. Maksymalny okres trwania zarządu sukcesyjnego, niezależnie od spełnienia innych warunków przewidzianych w ustawie o zarządzie sukcesyjnym, wynosi 2 lata od dnia śmierci przedsiębiorcy. Sąd z ważnych przyczyn może przed dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego przedłużyć ten okres na czas nie dłuższy niż 5 lat od dnia śmierci przedsiębiorcy. Zarząd sukcesyjny jest jedynie instytucją tymczasową, która ma umożliwić spadkobiercom uporządkowanie spraw związanych ze spadkiem przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa,

Ustawa o zarządzie sukcesyjnym wprowadziła rozwiązanie, dzięki któremu jest możliwa kontynuacja stosunków umownych mimo śmierci przedsiębiorcy. W razie ustanowienia zarządu sukcesyjnego jeszcze za życia przedsiębiorcy, po jego śmierci mamy do czynienia z kontynuacją stosunków umownych z wyłączeniem umów, których wykonanie zależy od osobistych przymiotów zmarłego przedsiębiorcy. Z powyższego wynika zatem, że w treści stosunków umownych nic się nie zmieni, z tą tylko różnicą, że zamiast przedsiębiorstwa występuje przedsiębiorstwo w spadku, zaś zamiast przedsiębiorcy – zarządca sukcesyjny. Z trudniejszą sytuacją mamy do czynienia gdy zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony za życia przedsiębiorcy. Wówczas mamy do czynienia z okresem przejściowym ponieważ nie jest wiadome, czy zarząd taki w ogóle zostanie powołany. Zgodnie z ustawą o zarządzie sukcesyjnym w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego każda ze stron umowy może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia. Sama ustawa wprowadza także trzy wyjątki od zasady kontynuacji umów zawartych przez przedsiębiorcę tj.: odmienne postanowienia umowy, gdy wykonanie umowy zależy od osobistych przymiotów zmarłego przedsiębiorcy czy niepowołanie zarządu sukcesyjnego.

W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że nie istnieje coś takiego jak „umowa o zarządzanie na podstawie art.18 ustawy o własności lokali”. Zarządzając wspólnotą mieszkaniową konieczna jest umiejętność rozróżniania powierzenie zarządzania od zawarcia umowy o zarządzanie bo to dwie różne sytuacje prawne. Związane jest to z wyborem przez wspólnotę mieszkaniową albo try...

Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem

Przypisy