Brak wyników

Inne

6 maja 2022

Legitymacja do wniesienia skargi w sprawie wykonania okna połaciowego przez właściciela lokalu wobec bezczynności wspólnoty mieszkaniowej – na przykładzie orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego

0 653

W postanowieniu z dnia 08.12.2021 r. NSA wyjaśnił, iż błędne wskazanie w wezwaniu organu nadzoru budowlanego danej osoby jako strony postępowania nie nadaje jej tego statusu, jako że może być on wyprowadzony tylko z przepisów prawa materialnego, które stanowią podstawę ustalenia - w określonym stanie faktycznym i w odniesieniu do konkretnego podmiotu - możliwości wydania określonego aktu, czyli ustalenia jego obowiązku lub uprawnienia.

 

REKLAMA

  1. Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

 

 

Właścicielka lokalu w budynku wspólnoty mieszkaniowej wystąpiła ze skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie wykonania okna połaciowego bez pozwolenia na budowę.

 

W uzasadnieniu wniesionej skargi podniesiono zaś, iż o wydaniu zaskarżonej decyzji skarżąca dowiedziała się od swojej córki, zaś mimo tego, że zwróciła się ona do organu o doręczenie decyzji, odmówiono jej tego. Skarżąca się z tym jednak nie zgodziła, uważając, że była stroną prowadzonego postępowania. Stąd też wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w części stwierdzającej, że to jej córka była inwestorem wykonania okna połaciowego w lokalu znajdującym się w budynku wspólnoty.

 

W odpowiedzi na skargę WINB wniósł zaś o jej odrzucenie, wskazując, że po zapoznaniu się z treścią skargi nie znalazł podstaw do jej uwzględnienia w trybie samokontroli. Merytoryczne wyjaśnienie powodów wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia zostało z kolei zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Organ wskazał dalej, że skarżąca nie miała zaś przyznanego statusu strony w postępowaniu. Jak wynikało to bowiem z treści księgi wieczystej prowadzonej dla lokalu, obecnie skarżąca nie dysponowała już prawem jego własności. Wyłącznym właścicielem lokalu była bowiem jej córka.

 

 

  1. Orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

 

 

Po rozpoznaniu wniesionej skargi, WSA postanowieniem[1] odrzucił ją. W uzasadnieniu zapadłego rozstrzygnięcia wyjaśniono, iż niezbędną przesłanką wniesienia skargi do sądu administracyjnego jest posiadanie interesu prawnego, czyli istnienie normy prawa materialnego, na podstawie której określona osoba może domagać się konkretyzacji uprawnień lub obowiązków, bądź żądać przeprowadzenia kontroli określonego aktu lub czynności w celu ochrony jej sfery praw i obowiązków przed naruszeniami dokonanymi tym aktem i doprowadzenia tego aktu do stanu zgodnego z prawem. Mając powyższe na uwadze, WSA podkreślił dalej, że skarga wniesiona przez podmiot, który nie może mieć legitymacji skargowej, podlega odrzuceniu.

 

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę rozpoznawanej sprawy, WSA zauważył, iż z decyzji WINB wynikało zaś, że zakończone nią postępowanie dotyczyło wykonania bez pozwolenia na budowę okna połaciowego w lokalu stanowiącym własność córki skarżącej. Jak wynikało to przy tym z akt administracyjnych, organy nadzoru budowlanego ustaliły również w trakcie postępowania dowodowego, że inwestorem prac polegających na wykonaniu przedmiotowego okna była właśnie córka skarżącej. Wobec tego, WSA stwierdził, iż w sprawie nie było sporne, iż skarżąca nie była stroną postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem zaskarżonej decyzji. Jak wynikało to bowiem z treści księgi wieczystej prowadzonej dla lokalu, skarżąca nie dysponowała już prawem własności tegoż lokalu. Wyłącznym jego właścicielem była bowiem jedynie córka skarżącej.

 

Mając powyższe na względzie, WSA stwierdził dalej, że obie decyzje wydane w sprawie nie dotyczyły więc interesu prawnego skarżącej. Co za tym idzie, nie miała ona zatem interesu prawnego we wniesieniu skargi na decyzję WINB do sądu administracyjnego. Brak interesu prawnego był zaś w tym przypadku oczywisty, zatem istniała podstawa do odrzucenia skargi jako niedopuszczalnej[2] na postawie art. 58 §1 pkt 6 PPSA[3]. W piśmiennictwie prezentowany jest bowiem pogląd, iż osoba, która nie posiada interesu prawnego, nie może poszukiwać ochrony na gruncie postępowania sądowo-administracyjnego. W rezultacie, skarga wniesiona przez podmiot, który a limine nie może mieć legitymacji skargowej, podlega odrzuceniu[4].

 

 

  1. Skarga kasacyjna

 

 

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodziła się skarżąca, wnosząc skargę kasacyjną do NSA, w której zaskarżono orzeczenie WSA w całości. Zdaniem skarżącej, sąd administracyjny dopuścił się naruszenia przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez wadliwe przyjęcie, że nie posiadała ona interesu prawnego w zaskarżeniu decyzji WINB, podczas gdy skarżąca posiadała zarówno interes prawny, jak i faktyczny w zaskarżeniu przedmiotowego rozstrzygnięcia. Skutkowało to zaś dalej naruszeniem art. 58 §1 pkt 6 PPSA poprzez uznanie, że wniesienie skargi przez skarżącą było niedopuszczalne.

 

Mając powyższe na uwadze, skarżąca wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie nowych dowodów w sprawie, w tym dowodu z odpisu pełnego księgi wieczystej prowadzonej dla lokalu na okoliczność dat, w których skarżąca była właścicielem przedmiotowej nieruchomości, a w konsekwencji posiadania statusu strony w przedmiotowym postępowaniu, jak też dowodu z zawartej między skarżącą a jej córką umowy użyczenia na okoliczność istnienia interesu prawnego skarżącej w przedmiotowym postępowaniu. Skarżąca domagała się również przeprowadzenia dowodu z pisma zarządcy nieruchomości wspólnej, informującego o tym, że Wspólnota Mieszkaniowa odmawia remontu połaci dachu, gdyż uważa, że córka skarżącej samowolnie wstawiła okno połaciowe, na skutek błędnego uznania, iż inwestorem odnośnie wykonanego okna połaciowego była właśnie córka skarżącej.

 

Na tej podstawie skarżąca domagała się zaś uchylenia zaskarżonego postanowienia w całości i przekazania sprawy WSA do ponownego rozpoznania.

 

 

  1. Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego

 

 

Postanowieniem wydanym w sprawie NSA oddalił wniesioną skargę kasacyjną, uznając, iż nie miała ona usprawiedliwionych podstaw.

 

Jak wskazał to bowiem NSA, zgodnie z powołanym w podstawie kasacyjnej art. 50 PPSA, uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym (§1). Uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi (§2).

 

Stosownie z kolei do treści art. 28 KPA[5], stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

 

Mając powyższe na uwadze, NSA zauważył, iż postępowanie administracyjne w sprawie zakończonej decyzją WINB przeprowadzone zostało w tzw. trybie naprawczym, określonym w art. 50 i art. 51 PB[6]. Postępowanie to dotyczyło zaś wykonania bez pozwolenia na budowę okna połaciowego w lokalu znajdującym się w budynku wspólnoty. Organy administracji ustaliły zaś, że inwestorem wykonania okna była córka skarżącej. Wobec powyższego, umorzono postępowanie ponieważ stwierdzono, że nie doszło do naruszenia przepisów i wykonane roboty budowlane były zgodne ze sztuką budowlaną i obowiązującymi normami, a co za tym idzie – organy nie stwierdziły podstaw do wydania któregokolwiek z rozstrzygnięć przewidzianych przez art. 51 PB.

 

Jak dalej ustalił to NSA, z informacji o treści księgi wieczystej prowadzonej dla lokalu - którą skarżąca dołączyła do skargi kasacyjnej – wynikało zaś, że zarówno w dniu wydania decyzji WINB, jak i w dniu wniesienia przez skarżącą skargi na tę decyzję, jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego w budynku wspólnoty była córka skarżącej. Jak wynikało to przy tym z treści księgi wieczystej, córka skarżącej stała się jedynym właścicielem wskazanego lokalu na podstawie postanowienia sądu wieczystoksięgowego wydanego jeszcze przed wszczęciem postępowania przez PINB, jako organ I instancji.

 

Z uwzględnieniem powyższego, skarżąca bez wątpienia nie miała zatem interesu prawnego w postępowaniu zakończonym decyzję WINB. Nie dotyczyło ono bowiem ani jej interesu prawnego, ani obowiązku. Błędne wskazanie jej zaś jedynie w wezwaniu organu, jako strony postępowania nie nadało jej tego statusu, jako że może być on wyprowadzony tylko z przepisów prawa materialnego, które stanowią podstawę ustalenia - w określonym stanie faktycznym i w odniesieniu do konkretnego podmiotu - możliwości wydania określonego aktu, czyli ustalenia jego obowiązku lub uprawnienia. Wnosząca skargę kasacyjną nie była zatem podmiotem, na który w tym postępowaniu mógł być nałożony obowiązek. Ten bowiem, w myśl art. 52 PB, spoczywa na inwestorze, ewentualnie właścicielu lub zarządcy obiektu budowlanego. Wnosząca skargę kasacyjną nie legitymowała się też prawem, którego ochronie miałby służyć ewentualnie nałożony obowiązek. Z pewnością prawem takim nie był zaś stosunek obligacyjny (wynikający z umowy użyczenia) łączący wnoszącą skargę kasacyjną z jej córką. Jak zwrócił bowiem na to uwagę NSA, stosunek ten był skuteczny wyłącznie pomiędzy pozostającymi w nim stronami, stanowiąc dla skarżącej źródło prawa do zamieszkiwania w lokalu stanowiącym własność jej córki. Nie ulegało przy tym jednak wątpliwości, iż stosunek ten nie dawał wnoszącej skargę kasacyjną legitymacji do podważania przed sądem administracyjnym decyzji wydanej w postępowaniu administracyjnym, którego nie była ona stroną.

 

Z powyższych względów NSA w pełni podzielił stanowisko WSA wyrażone w sprawie, zgodnie z którym skarżąca nie była legitymowana do zaskarżenia decyzji WINB, a co za tym idzie, że jej skarga na tę decyzję podlegała odrzuceniu na podstawie art. 58 §1 pkt 6 PPSA.

 

Uznając skargę za niedopuszczalną, NSA nie oceniał zaś dalszej kwestii prawidłowości ustalenia osoby inwestora w postępowaniu zakończonym decyzją WINB. Poza zakresem sprawy pozostawał także spór między skarżącą a wspólnotą mieszkaniową, a dotyczący stanu technicznego dachu budynku i jego związku z zalewaniem lokalu należącego do córki skarżącej.

 

 

Mając powyższe na uwadze, NSA orzekł jak na wstępie. Orzeczenie to jest prawomocne.

 

 

Agnieszka Żelazna

radca prawny, LexCertus Kancelaria Radcy Prawnego Agnieszka Żelazna

zelazna@lexcertus.pl

 

[1] por. postan. WSA we Wrocławiu z dnia 10 sierpnia 2021 r., sygn. akt II SA/Wr 318/21.

[2] por. postan. NSA z dnia 15 lutego 2017 r., sygn. II OSK 264/17.

[3] ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 329 ze zm.).

[4] por. J. Tarno [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2006 r., s. 135.

 

[5] ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.).

[6] ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.).

Przypisy