Lokal spółdzielczy a prawo rodzinne

W 1995 r. małżonek (członek spółdzielni) wystąpił do spółdzielni o przekształcenie lokatorskiego prawa do mieszkania na własnościowe i spłacił kredyt, uzyskując własnościowe prawo do lokalu. Jednocześnie założył KW na tym prawie. W KW widnieje tylko członek spółdzielni mieszkaniowej (czyli mąż). Teraz, kiedy ich drogi się rozchodzą, żona, martwiąc się o swoje prawa, chce skorygować zapis w KW. Zainteresowana twierdzi, że wydział KW sądu wymaga od niej zaświadczenia, o które zwróciła się do spółdzielni mieszkaniowej. Czy bez informacji na temat ich małżeństwa (czy w chwili uzyskania przydziału i potem przy przekształcaniu prawa do lokalu mieli wspólnotę majątkową) możemy jako spółdzielnia mieszkaniowa wydać takie zaświadczenie? Jak można przeprowadzić stosowną zmianę zapisu w KW (dopisać małżonka)?

Generalnie w prawie rodzinnym obowiązuje zasada, że przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa stanowią majątek wspólny małżonków. Zatem co do zasady spółdzielcze prawo do lokalu nabyte w trakcie trwania małżeństwa stanowi majątek wspólny małżonków. Jednak po pierwsze istnienie małżeństwa nie wyklucza, że każdy z małżonków ma także majątek osobisty, np. powstały przed zawarciem małżeństwa w wyniku darowizn, spadkobrania czy nabycia majątku ze sprzedaży przedmiotów z majątku osobistego. Małżonkowie mogą też zawrzeć umową majątkową małżeńską, tzw. intercyzę, i wówczas każdy z nich będzie nabywał przedmioty tylko do majątku osobistego. Zatem stosunki majątkowe między małżonkami mogą być różne, a spółdzielnia mieszkaniowa nie jest od tego, żeby to rozstrzygać.

Bardzo często w stosunkach między małżonkami a spółdzielnią mieszkaniową dochodzi do pewnych uproszczeń przy ustanawianiu spółdzielczych praw do lokali. Z rożnych względów w praktyce bardzo często tylko jedno z małżonków składa deklarację członkowską i staje się członkiem spółdzielni. Równie często tylko jedno z małżonków podpisuje umowę czy to o ustanowieniu prawa, czy to o jego przekształceniu. Tymczasem spółdzielnia mieszkaniowa nie jest od rozstrzygania, jakie stosunki majątkowe łączą małżonków. Dla spółdzielni mieszkaniowych zgodnie z prawem spółdzielczym liczą się później tylko prawa członka. To członkowi zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych przysługuje prawo żądania przekształcenia prawa, a nie jego małżonkowi. Takie zaniedbania ze strony drugiego z małżonków w dbaniu o ujawnienie swoich praw nie zabierają mu wprawdzie prawa do danego lokalu, ale rodzą problemy na przykład w wykazaniu, że to prawo do lokalu mu przysługuj...