Utrzymanie instalacji gazu sieciowego oraz gazu płynnego.

Paliwa gazowe pozyskiwane są ze złóż znajdujących się w skorupie ziemskiej. Są one produktem procesów trwających wiele milionów lat. Z ukształtowanych złóż gazowych wydobywany jest gaz w postaci mieszanek. Do klientów indywidualnych, korzystających z gazu jako paliwa, trafia gaz ziemny oraz gaz płynny. Gaz sieciowy docierający do odbiorców poprzez gazociągi, a dalej sieci gazowe, jest mieszaniną metanu z innymi gazami palnymi, związkami niepalnymi oraz zapachowymi (jest nawaniany).

Gaz ziemny zaliczany jest do gazów palnych, wybuchowych i lżejszych od powietrza. Z kolei gaz płynny jest paliwem należącym do grupy gazów płynnych węglowodorowych. Propan, butan i ich mieszaniny są gazami palnymi cięższymi od powietrza, co oznacza, iż w sytuacji wycieku, gromadzą się nisko przy gruncie, w zagłębieniach terenu czy przy podłodze lokalu, gdzie mogą stwarzać realne zagrożenie zapłonem i wybuchem.

Wiele uwagi poświęca się eksploatacji i utrzymywaniu w odpowiednim stanie technicznym instalacji gazu sieciowego czyli ziemnego. Natomiast najważniejsze wytyczne związane z użytkowaniem indywidualnych butli na gaz płynny, w tym także kwestie odpowiedzialności właścicieli i zarządców obiektów budowlanych w zakresie eksploatacji tego rodzaju instalacji gazowych, pozostają niezmiennie pomijane i lekceważone. Nie jest to właściwe podejście, gdyż większość wypadków ma swoje źródło właśnie w nieodpowiednim korzystaniu z instalacji gazu propan-butan.

Instalacje gazowe – definicje, budowa, warunki.

Definicje szczegółowe instalacji gazowych nie znalazły się w regulacjach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1202 z późn. zm.). Zostały one zamieszczone w rozporządzeniach:

• Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U z 2015 r., poz. 1422 z późn. zm.) – przepisy § 3 pkt 13-15,
• Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836 z późn. zm.) – regulacje § 156 ust. 2-5.

Powyższe akty wykonawcze różnią się podejściem do instalacji gazowej jako takiej. W rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych w pierwszej kolejności zdefiniowano w sposób ogólny czym jest instalacja gazowa, następnie wyróżniono instalację gazu płynnego, podając jej uniwersalny opis, a dalej uszczegółowiono czym jest instalacja zbiornikowa gazu płynnego. Natomiast w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie występują trzy odrębne definicje instalacji gazowej, skupiające się na jej budowie. Dotyczą one instalacji gazowej zasilanej: z sieci gazowej, gazem płynnym ze stałych zbiorników lub baterii oraz gazem płynnym z indywidualnej butli. Z powyższych definicji można więc stworzyć następujące definicje ogólne, które z powodzeniem będą mogły mieć zastosowanie w dalszych rozważaniach:

Instalacja gazowa – układ przewodów gazowych w budynku wraz z armaturą, wyposażeniem i urządzeniami gazowymi.

Instalacja gazowa zasilana z sieci gazowej – układ przewodów za kurkiem głównym, prowadzonych na zewnątrz lub wewnątrz budynku, wraz z armaturą, kształtkami i innym wyposażeniem, a także urządzeniami oraz przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi.

Instalacja gazu płynnego – układ przewodów gazowych z armaturą, wyposażeniem i urządzeniami gazowymi, zasilany ze źródła gazu płynnego wraz z przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi.

Instalacja zbiornikowa gazu płynnego – zespół urządzeń, na który składa się bateria butli lub zbiornik albo grupa zbiorników z armaturą i osprzętem oraz przyłącze gazowe z kurkiem głównym gazowym, w tym przewody spalinowe lub powietrzno-spalinowe odprowadzające spaliny bezpośrednio poza budynek lub do przewodów w ścianach.

Instalacja gazowa zasilana gazem płynnym z indywidualnej butli – zespół urządzeń, na który składa się pojedyncza butla gazowa, urządzenie redukcyjne przy butli, przewód z armaturą, kształtkami i innym wyposażeniem, a także urządzenie gazowe wraz z przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, gdzie początkiem instalacji jest miejsce połączenia reduktora z króćcem zaworu na butli.

Warunki zastosowania i montażu poszczególnych rodzajów instalacji gazowych.

Już w ustępie pierwszym § 156 rozporządzenia Ministra Infrastruktury przedstawiono podstawowe wytyczne zastosowania instalacji gazu: „Zaopatrzenie budynków w gaz oraz instalacje gazowe powinny odpowiadać potrzebom użytkowym i warunkom wynikającym z własności fizykochemicznych gazu oraz warunkom technicznym przyłączenia do sieci gazowej, określonym przez dostawcę gazu”. Jednocześnie w § 157 ust. 4–8 sprecyzowane zostały ograniczenia dotyczące wyposażenia budynków w ww. instalacje:

ust. 4. „Zastosowanie instalacji gazowej w budynkach o wysokości ponad 25 m wymaga uzyskania pozytywnej opinii wydanej przez właściwego komendanta wojewódzkiego państwowej straży pożarnej”.

ust. 5. „Instalacje gazowe zasilane gazem płynnym mogą być wykonywane tylko w budynkach niskich” (budynki o wysokości do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie – zgodnie z § 8 pkt 1 warunków technicznych – przyp. autora)

ust. 6. „Zabrania się stosowania w jednym budynku gazu płynnego i gazu z sieci gazowej”.

ust. 7. „W budynku niskim, mającym w mieszkaniach instalację zasilaną gazem płynnym, dopuszcza się usytuowanie kotłowni gazowej zasilanej z sieci gazowej”.

ust. 8. „Instalacje gazowe zasilane gazem o gęstości większej od gęstości powietrza nie mogą być stosowane w pomieszczeniach, których poziom podłogi znajduje się poniżej otaczającego terenu oraz w których znajdują się studzienki lub kanały instalacyjne i rewizyjne poniżej podłogi”.

Wynika z tego, że po spełnieniu odpowiednich warunków jedynie instalacje zasilane gazem sieciowym (ziemnym) mogą być montowane w budynkach zarówno niskich jak i wysokich. W przypadku gazu płynnego występują zarówno ograniczenia co do wysokości budynków jak i do usytuowania pomieszczeń, w których tego rodzaju instalacja może być użytkowana. Ze względu na różną charakterystykę i właściwości gazów sieciowego i płynnego nie mogą być one również stosowane równocześnie dla zasilania instalacji w jednym budynku. Wyjąt...